Wydawca treści
Ochrona lasu
Wiedza o procesach zachodzących w przyrodzie i kontrola stanu środowiska leśnego pozwalają leśnikom na wczesną diagnozę zagrożeń, mogących wpłynąć negatywnie na stan lasu. Każdego roku podejmują oni działania mające na celu zachowanie trwałości lasu i zwiększenie jego naturalnej odporności na czynniki szkodotwórcze.
Zagrożenia dzieli się na trzy grupy:
- biotyczne (np. szkodliwe owady, grzyby patogeniczne, ssaki roślinożerne);
- abiotyczne – ekstremalne zjawiska atmosferyczne (np. silne wiatry, śnieg, ulewne deszcze, wysokie i niskie temperatury);
- antropogeniczne – wywołane przez człowieka (np. pożary, zanieczyszczenia przemysłowe, zaśmiecanie lasu).
Szkody biotyczne
W lasach Nadleśnictwa Skarżysko utrzymuje się stałe, zmienne w czasie i przestrzeni zagrożenie ze strony owadów, dla których substratem pokarmowym są różne organy drzew leśnych. Owady towarzyszą drzewom we wszystkich okresach ich wzrostu, przyczyniając się niekiedy (bywa, że jako główny czynnik sprawczy) do ich zamierania. Żery owadzie stanowią, w różnym stopniu i na różnym etapie, nieodłączny element procesów chorobowych drzewostanów. Obserwacje i kontrole nasilenia występowania szkodników owadzich muszą być prowadzone praktycznie w ciągu całego roku (za wyjątkiem okresu zimowego), a administracja leśna musi być zobowiązana do bezwzględnego i sumiennego wykonywania czynności, które pozwolą uniknąć zaskoczenia masowym rozmnożeniem i szkodami w drzewostanach.
Czynności te dotyczą:
· kontroli szkółek, upraw i młodników w zakresie występowania m.in. szeliniaka sosnowca, zwójek, boreczników i innych,
· regularnych przeglądów drzewostanów starszych i średnich klas wieku w okresie całego sezonu wegetacyjnego określających między innymi stan koron, opad ekskrementów żerujących gąsienic i larw, liczebność gąsienic, larw, poczwarek i oprzędów na pniach drzew, roślinach runa i dnie lasu,
· corocznej szczegółowej kontroli lotu motyli brudnicy mniszki, polegającej na obserwacji pułapek feromonowych, partii drzew kontrolnych, a także lustracji wszystkich drzewostanów poprzez przejście wyznaczonych tras,
· corocznego prognozowania zagrożenia lasu ze strony owadów kambio- i ksylofagicznych, szczególnie cetyńca i drwalnika,
· jesiennych poszukiwań szkodników zimujących w ściółce na stałych partiach kontrolnych
· wyszukiwania i terminowego usuwania drzew aktualnie zasiedlonych przez szkodniki wtórne (obecność pod korą drzew: jaj, larw, poczwarek, chrząszczy),
· kształtowania biologicznej odporności drzewostanów poprzez: ochronę mrowisk, wywieszanie budek lęgowych dla ptaków i nietoperzy (wrzesień, październik), dokarmianie ptactwa w okresie zimowym, stosowanie metody kompleksowo-ogniskowej ochrony lasu, urozmaicanie składu gatunkowego odnawianych zrębów i powierzchni zalesianych m.in. gatunkami biocenotycznymi.
Szkody powodowane przez zwierzynę to zgryzanie sadzonek sosny, jodły i drzew liściastych przez sarny, jelenie i łosie oraz ścinanie świeżo posadzonych sadzonek przez zające. Ponadto w drzewostanach, w pobliżu cieków wodnych, mają miejsce szkody powodowane przez bobry.
Szkody abiotyczne
Do najważniejszych czynników abiotycznych oddziałujących na drzewostany Nadleśnictwa Skarżysko należą: silne wywracające drzewa wiatry, opady atmosferyczne, okiść, przymrozki późne oraz niskie i wysokie temperatury. Zagrożenia te potęgowane są przez nowsze i bardziej groźne zjawiska natury antropogenicznej, przede wszystkim zakłócenia stosunków wodnych.
Ochrona przeciwpożarowa
Całość lasów Nadleśnictwa Skarżysko od roku 1998 jest zaliczone do I kategorii zagrożenia pożarowego (średnich zagrożeń). Głównymi przyczynami pożarów pozostają niezmiennie:
- duża penetracja lasów przez miejscową ludność oraz okresowa obecność turystów i grzybiarzy,
- umyślne podpalenia,
- wypalanie suchych traw na terenach sąsiadujących z lasem,
- znaczny wzrost palności w lasach spowodowany nietypowymi warunkami atmosferycznymi.
Szybkie wykrywanie pożarów zapewnia system łączności alarmowej składający się z wież przeciwpożarowych (dostrzegalni) umożliwiających wczesne wykrycie pożaru (dostrzeżenie dymu) oraz Punktu Alarmowo – Dyspozycyjnego w biurze nadleśnictwa. Trzy wieże zlokalizowane w leśnictwach Kierz Niedźwiedzi, Majdów i Węglów zapewniają obserwację całej powierzchni nadleśnictwa. Na terenie nadleśnictwa znajduje się baza sprzętu do gaszenia pożarów oraz zlokalizowana jest sieć punktów czerpania wody oraz dojazdów pożarowych w celu zaopatrzenia wodnego samochodów gaśniczych. Nadleśnictwo posiada lekki samochód gaśniczy, który bierze czynny udział w zabezpieczaniu pożarzysk a czasem w akcjach gaśniczych szczególnie tam gdzie ma problemy z dojazdem straż pożarna. Posiadamy też dobrze zorganizowaną łączność bezprzewodową w celu szybkiego reagowania w przypadku wystąpienia pożaru.
Najnowsze aktualności
Wystawa „Kazimierz Szafer – leśnik, patriota”
Wystawa „Kazimierz Szafer – leśnik, patriota”
W budynku Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Radomiu można oglądać wystawę „Kazimierz Szafer – leśnik, patriota". Ta niezwykła osoba łączyła w sobie pasję leśnika, umiłowanie ojczyzny i rozmaitość zainteresowań.
Wystawa przygotowana przez Nadleśnictwo Skarżysko składa się z dziesięciu plansz, na których przedstawiono i opisano zdjęcia z życia i pracy oraz symbolicznego pogrzebu Kazimierza Szafera – leśniczego leśnictwa Majków (Pleśniówka), żołnierza Armii Krajowej – pseudonim „Grzyb", więźnia obozów KZ Gross-Rosen i KZ Flossenburg. Fotografie pochodzą z rodzinnego albumu Wojciecha Biernackiego – wnuka Kazimierza Szafera. Opisy zdjęć powstały przy współudziale historyka Grzegorza Sado, który napisał też monografię nadleśnictwa. Niezwykłym elementem towarzyszącym wystawie były przyniesione przez rodzinę, ocalone w czasie wojny obrazy namalowane przez Kazimierza Szafera oraz album z 400 wykonanymi przez niego fotografiami i używany przez niego aparat fotograficzny.
20 lutego w siedzibie radomskiej dyrekcji LP odbyło się uroczyste otwarcie wystawy. Zarówno dla gości, jak i rodziny Kazimierza Szafera było to wzruszające wydarzenie, dające poczucie łączności pomiędzy pokoleniami leśników i będące świadectwem pamięci o tych, dla których praca leśnika i umiłowanie ojczyzny były nierozłączne i którzy ponieśli za nie najwyższą cenę.
W trakcie uroczystości dyrektor Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Radomiu Andrzej Matysiak przypomniał sentencję często widniejącą na pomnikach, pamiątkowych tablicach, mogiłach i obeliskach upamiętniających naszych rodaków którzy oddali swe życie za Ojczyznę: „Jeśli my zapomnimy o Nich, to Ty Boże zapomnij o nas". – Nasze, dzisiejsze pokolenie leśników ma obowiązek pamiętać o pokoleniu leśników z okresu II wojny światowej. Ta grupa zawodowa poniosła wówczas bardzo duże straty w czasie okupacji, zarówno od hitlerowskich Niemiec, jak i od Rosji sowieckiej. Przedstawicielem tamtego pokolenia był leśniczy Kazimierz Szafer, leśnik, patriota, żołnierz Armii Krajowej, więzień hitlerowskich obozów koncentracyjnych, któremu poświęcamy naszą wystawę. Jednocześnie ta konferencja i wystawa są skromnym udziałem Naszej Radomskiej Dyrekcji Lasów Państwowych w obchodach 75. rocznicy utworzenia Armii Krajowej – powiedział dyrektor.
Wojciech Biernacki, wnuk Kazimierza Szafera podziękował dyrektorowi RDLP w Radomiu i nadleśniczemu Nadleśnictwa Skarżysko za organizację wystawy. Przedstawił historię jej powstania: – Prawnuczka zainicjowała stworzenie drzewa genealogicznego rodziny. Postanowiliśmy przejść ścieżkę ostatniej drogi dziadka, cała rodzina z wnukami i prawnukami. Z obozu w Hersbruck – obozu zewnętrznego
KZ Flossenburg przywieźliśmy ziemię, a w Majkowie został zorganizowany symboliczny pogrzeb. To był wyjątkowy człowiek, nie tylko mąż, ojciec, miał wiele pasji, malował, zajmował się pszczelarstwem, robił zabawki dla dzieci, kochał leśnictwo i o tym bardzo często rodzice nam przypominali. Pozostał nam album 400 zdjęć zrobionych ręką Kazimierza Szafera i chcieliśmy je pokazać.
W trakcie otwarcia Grzegorz Sado, historyk przedstawił wykład pt. „Kazimierz Szafer – leśnik, fotograf, myśliwy i konspirator (1906-1945)". Tłem dla opowieści o życiu Kazimierza Szafera były zachowane zdjęcia z jego życia i pracy. – Jest to bezcenny zbiór fotografii prezentujących przedwojenne leśnictwo. Przedstawiają one codzienność pracy leśnika i życia nadleśnictwa – pozyskanie drewna, odnowienia, przyrodę, walkę ze szkodnikami, pracowników nadleśnictwa, łowiectwo, ale i wydarzenia wyjątkowe takie jak klęski żywiołowe – obszary zniszczone przez wiatr, powódź. Kazimierz Szafer był świadomy swoich korzeni, tradycji, odpowiedzialności stąd wynikającej, w jego ślady poszedł jego syn Zygmunt, który już jako 11-letni chłopiec zaangażowany był w działania AK, a następnie został leśnikiem.
W drugim wystąpieniu Piotr Kacprzak, zastępca dyrektora RDLP w Radomiu ds. gospodarki leśnej przedstawił wykład pt. „Leśne tragedie". Przypomniał, że na końcu każdej wojny pozostaje pamięć o tych, którzy odeszli. W czasie tylko II wojny światowej zginęło, w różnych okolicznościach blisko 300 leśników. Tragedie te dotyczyły leśników, ale też ich rodzin (takich jak rodzina gajowego Kity, rodzina gajowego Wikło, nadleśniczego Łagosza czy Wróblewskich). – Leśne tragedie to nasze dziedzictwo i historia. Dla nas leśników to także dbanie o mogiły i pamięć o poprzednikach" – powiedział.
Obecny na uroczystości poseł na Sejm RP Dariusz Bąk podkreślił, że jest pod wrażeniem materiału jaki został zebrany i przedstawiony na wystawie, podziękował za pamięć o wielkim Polaku i leśniku. – To wydarzenie jest odczytywaniem księgi historii lasów. Kazimierz Szafer był wyśmienitym leśnikiem, wspaniałym fachowcem, dla którego najważniejsza była miłość do ojczyzny. Na ochotnika poszedł w 1939 roku do wojska, wrócił, na ochotnika zaangażował się w działalność konspiracyjną AK, cała rodzina wiedziała o sprawie, nawet 11-letni syn zaangażowany był do przenoszenia meldunków i działalności na rzecz odzyskania niepodległości Polski. To wielka postać i dobrze, że została przypomniana, jest to wzór służby i miłości do lasu i ojczyzny, bo tego rozdzielić nie można – powiedział poseł.
Zasady zwiedzania
Wystawa jest dostępna do zwiedzania dla grup zorganizowanych po wcześniejszym zgłoszeniu, jak również dla osób indywidualnych. Można ją oglądać do końca marca od poniedziałku do piątku w godz.: 7.15-15.15, a następnie w Leśnym Ośrodku Edukacyjnym w Jedlni-Letnisku.
Informacji udzielają i rejestracji dokonują pracownicy RDLP w Radomiu, tel. 48/385 60 16, 604 579 388.
Wstęp na wystawę jest bezpłatny.
Warto obejrzeć w siedzibie leśników
Przy okazji zwiedzania wystawy można zwiedzić salę historii leśnictwa radomsko-kieleckiego utworzoną w budynku radomskiej dyrekcji.
Serdecznie zapraszamy
*****
Kazimierz Szafer (1906-1945)
Leśniczy Leśnictwa Majków (Pleśniówka), żołnierz Armii Krajowej – pseudonim „Grzyb", więzień obozów KZ Gross-Rosen i KZ Flossenburg. Zarejestrowany pod numerem 85810.
Kazimierz Szafer s. Żelisława i Julii z domu Jurczak urodził się w dn. 4.03.1906 r. w miejscowości Stany (pow. Nisko, woj. lwowskie). Ojciec był leśniczym w dobrach Komorowskich w Stanach, a matka była nauczycielką. Dziadkiem Kazimierza był Jan Schaffer (1815-1885), uczestnik powstania listopadowego 1830 i styczniowego 1863 (pomagał powstańcom). Jego bratem stryjecznym był prof. Władysław Szafer – polski botanik.
Kazimierz Schaffer ożenił się z Marią Schaffer, z domu Wolna, dn. 18.10.1931 r. w Grębowie. Doczekali się dwójki dzieci Zofii i Zygmunta. Kazimierz Szafer, tak samo jak jego dziadek i ojciec pracował jako leśniczy. Na początku w okolicach Mielca, następnie został przeniesiony w okolice Skarżyska-Kamiennej, leśnictwo Węglów, Nadleśnictwo Rataje, a później Pleśniówka, Nadleśnictwo Skarżysko, Dyrekcja Lasów Państwowych Radom.
Leśniczy Kazimierz podczas II wojny światowej wstąpił do Armii Krajowej na tutejszym terenie. Był plutonowym podchorążym, dowódcą 105. Plutonu Kompanii „Jodła", pseudonim „Grzyb". W leśniczówce Pleśniówka, w której mieszkał była skrzynka kontaktowa dla oddziałów partyzanckich Armii Krajowej. Tu spotykali się na narady dowódcy oddziałów partyzanckich AK, działający w rejonie Gór Świętokrzyskich, oraz komendanci placówek z okolicznych wiosek. W leśniczówce było ukryte pomieszczenie, w którym była przechowywana broń dla partyzantów walczących w Skarżysku i okolicach. 7.10.1944 roku nastąpiła zdrada. Leśniczówka została otoczona przez żołnierzy niemieckich. W zabudowaniach została znaleziona broń, paski do broni i mundury partyzantów (żołnierzy AK). Kazimierz Szafer został aresztowany, a następnie bestialsko skatowany podczas przesłuchań w szkole przy ul. Szosa Krakowska w Skarżysku-Kamiennej. Współwięźniowie opowiadali, że ciało Kazimierza było całe w ranach. Ze Skarżyska-Kamiennej Kazimierz Szafer został wywieziony do obozu Gross-Rosen. Dnia 15.02.1945 r. przeniesiony został do Hersbruck – obozu zewnętrznego KZ Flossenburg. Zarejestrowany pod numerem 85810, jako polski robotnik cywilny. Zmarł 22.03.1945 r. w Hersbruck.
Kazimierz Szafer miał wspaniałą rodzinę, żonę Marię, syna Zygmunta lat 11 (w dniu aresztowania) oraz córkę Zofię lat 9. Kazimierz kochał swoje dzieci, dla których poświęcał dużo czasu, rzeźbił dla nich różne zabawki z drewna. Z zamiłowania leśnik, kochał przyrodę, zajmował się fotografowaniem, malowaniem krajobrazów, pływał kajakiem, uwielbiał czytać książki, zajmował się introligatorstwem, pszczelarstwem oraz miał wiele innych pasji.
Walkę z okupantem toczył Zygmunt Szafer, syn Kazimierza, jako prawie 11-letni chłopiec złożył przyrzeczenie wstępując w szeregi konspiracyjne Armii Krajowej w 1943 r. Miał pseudonim „Mały". Przyrzeczenie odebrał na leśniczówce Pleśniówka dowódca AK Seweryn Maczuga ps. „Wrzos", w obecności drugiego dowódcy kpt. Kapelana AK ks. Antoniego Pałęgi ps. „Ager". Zygmunt był łącznikiem, kolporterem prasy podziemnej i broszur, które przewoził zwinięte i ukryte w ramie rowerowej pod siodłem. Prasa ta była przewożona od leśniczówki i ojca Kazimierza do oddziałów partyzanckich Wrzosa, oraz na placówki do Wielkiej Wsi i Parszowa, okolice Skarżyska. Po zakończeniu wojny kontynuując tradycje rodzinne podjął naukę w szkole leśnej i został leśniczym, najpierw w okolicach Radomia, a następnie w Skarżysku.
